Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,
Καταρχήν θέλω να σας ευχαριστήσω που βρίσκεστε σήμερα εδώ.
Ακούω συχνά ότι τώρα που περάσαμε την δανειακή σύμβαση είναι ώρα να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη. Και πράγματι τα μνημόνια ήταν ένα βάρος για την λειτουργία πολλών υπουργείων.
Για μια σειρά από λόγους αυτό δεν συνέβη με το δικό μας. Αυτό μας επέτρεψε να ασχοληθούμε με την ανάπτυξη από την πρώτη στιγμή. Και μόνο η σύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό, έδειχνε τον δρόμο προς μια νέα και δυναμική κατεύθυνση.
Με τον Πολιτισμό δώσαμε μια πολύ πιο ισχυρή ταυτότητα στον Τουρισμό μας. Με τον Τουρισμό δώσαμε μία νέα, αναπτυξιακή δυναμική στην αξιοποίηση του Πολιτισμού μας.
Πιστεύουμε ότι μπορούμε να συμβάλουμε δημιουργικά στην προσπάθεια μεταστροφής της οικονομίας από καταναλωτική και κρατικά επιχορηγούμενη σε δημιουργική, παραγωγική, καινοτόμα, η οποία πραγματικά επενδύει στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, που δεν θα κουραστώ να λέω ότι είναι ο πολιτισμός της, η φύση και οι άνθρωποί της.
Και το δικό μας Υπουργείο είναι ένα Υπουργείο που τα συνδυάζει όλα αυτά με τον καλύτερο τρόπο.
Το πρώτο που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε ήταν κάποια από τα προβλήματα που κληρονομήσαμε από το παρελθόν. Και όπως ξέρετε πολλά από αυτά τα προβλήματα ευθύνονται για το ότι καθυστερεί η ανάπτυξη στη χώρα.
Έχω πει πολλές φορές ότι οι νόμοι από μόνοι τους δεν φέρνουν την ανάπτυξη. Την ανάπτυξη την φέρνουν οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι είναι που κάνουν τη διαφορά και μπορούν να βγάλουν τη χώρα από την κρίση. Όσους νόμους και αν περάσεις δεν πρόκειται να γίνει τίποτα αν δεν καταλάβεις τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πολίτης ο οποίος προσπαθεί να δημιουργήσει. Είτε μέσα στο Υπουργείο, είτε έξω από το Υπουργείο, πρέπει να καταλάβεις ακριβώς τι γίνεται, ποια είναι τα εμπόδια, ποιες είναι οι αγκυλώσεις, ώστε πραγματικά να κάνεις κάτι για να αρχίσουν να αλλάζουν λίγο τα πράγματα.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι αυτή η αλλαγή νοοτροπίας υιοθετήθηκε απόλυτα από την πολιτική ηγεσία, αλλά πάρα πολύ γρήγορα υιοθετήθηκε και από την Υπηρεσία. Δηλαδή, η σημασία του να λειτουργήσουμε με διαφάνεια, αξιοκρατία, χωρίς σπατάλες και ταχύτερες και πιο ευέλικτες διαδικασίες. Το λέω αυτό, διότι ανάπτυξη κατά κύριο λόγο σημαίνει μια υγιής σχέση μεταξύ του κράτους και του πολίτη. Δεν μπορείς να έχεις ανάπτυξη αν το κράτος και ο πολίτης πηγαίνουν σε δυο διαφορετικές κατευθύνσεις. Αν δεν υπάρχει ένας ουσιαστικός διάλογος, αν οι αξίες οι οποίες θέλει να δει ο πολίτης να πρεσβεύει το κράτος, δεν συμβαδίζουν. Γι’ αυτό προωθήσαμε τη διαφάνεια και την αξιοκρατία. Ήταν έννοιες-κλειδιά για να μπορέσουμε να λειτουργήσει το Υπουργείο αναπτυξιακά.
Επίσης, ανάπτυξη σημαίνει να έχεις τους σωστούς ανθρώπους στις σωστές θέσεις. Να ορίζεις συγκεκριμένες προτεραιότητες και από εκεί και πέρα να τους αφήνεις να κάνουν τη δουλειά τους. Να παρακολουθείς βεβαίως, αλλά να μην εμποδίζεις ή καθυστερείς τη δουλειά τους. Και σαν πρώτο παράδειγμα για το πώς λειτούργησε αυτό μέσα στο Υπουργείο θέλω να αναφέρω το ΚΑΣ και το ΚΣΝΜ.
Η ταχύτητα με την οποία λειτούργησαν τα τελευταία δύο χρόνια ήταν μεγαλύτερη και από αυτή που λειτούργησαν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Και εδώ πρέπει να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στη Λίνα Μενδώνη η οποία συνέβαλε σημαντικά ώστε να γίνει αυτή η αλλαγή.
Ενδεικτικά, θα σας πω ότι το 2009 το ΚΑΣ πέρασε λιγότερες από 1.000 υποθέσεις, την επόμενη χρονιά τις διπλασίασε και έφθασε τις 1.892 υποθέσεις, ενώ από τον Ιανουάριο του 2011 έως σήμερα εξέτασε άλλες 1.780 υποθέσεις.
Δεν μπορώ να υπογραμμίσω αρκετά τι σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη της χώρας. Τα μεγάλα έργα, τα οποία αυτή τη στιγμή είναι ο κύριος αιμοδότης της ελληνικής οικονομίας, ήταν ένα από τα θέματα που έπρεπε να τρέξουν πολύ γρήγορα και γνωρίζετε και εσείς ότι το 2009 υπήρχε ακόμα η πεποίθηση, κατά την άποψή μου εσφαλμένα, ότι οι αρχαιολογικές ανασκαφές ήταν ο λόγος καθυστέρησης των μεγάλων έργων.
Μειώσαμε τον χρόνο αναμονής στο ΚΑΣ, από τις 100 μέρες περίπου στις 25. Κι αυτό δεν έχει σημασία μόνο σε ό,τι αφορά τα μεγάλα έργα, έχει σημασία και για τον κάθε πολίτη που θέλει να δημιουργήσει και περίμενε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα για να απελευθερωθεί και να κάνει την επένδυση που θέλει να κάνει.
Το πιο μεγάλο πρόγραμμα που έπρεπε φυσικά να προχωρήσει ώστε το Υπουργείο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη ήταν το ΕΣΠΑ.
Δεν μου αρέσει να μιλάω για το παρελθόν, αλλά δυστυχώς έως το 2009 δεν είχε ενταχθεί στο ΕΣΠΑ ούτε ένα έργο. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά δεν είχε υπάρξει και καμία προετοιμασία για ένταξη έργων στο ΕΣΠΑ.
Η πρώτη μας κίνηση ήταν να ενοποιήσουμε τους φορείς διαχείρισης των δύο Υπουργείων. Αυτό ήταν αναγκαίο ώστε να μεταφέρουμε τεχνογνωσία από το σκέλος του Πολιτισμού, που είχε απορροφήσει στο παρελθόν με επιτυχία κοινοτική χρηματοδότηση, στο ατροφικό του Τουρισμού.
Μόνο στον τομέα του Πολιτισμού, κάναμε ένα άλμα από το 0% απορρόφησης του 2009 στο 23% φέτος.
Έχουμε καταφέρει να εντάξουμε μέχρι σήμερα συνολικά 378 έργα με συνολικό προϋπολογισμό πάνω από 531 εκατομμύρια ευρώ.
Έργα που έχουν σχέση με την πολιτιστική μας κληρονομιά αλλά και τον σύγχρονο πολιτισμό. Από την Ακαδημία Πλάτωνος και το «Ακροπόλ», μέχρι την αποπεράτωση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και την επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης αλλά και πολιτιστικές δράσεις όπως τη Μπιενάλε του Κ.Μ.Σ.Τ., τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης και τα Ψηφιακά & Εκπαιδευτικά προγράμματα της Λυρικής Σκηνής.
Είναι βέβαιο πως δεν θα το είχαμε καταφέρει αν το ΚΑΣ, το ΚΣΝΜ και οι υπηρεσίες κι οι φορείς του Υπουργείου, δεν είχαν ξεπεράσει τον εαυτό τους.
Θεωρώ πως λέγοντας «ευχαριστώ» σε όλους τους ανθρώπους που δούλεψαν γι’ αυτό τον σκοπό, δεν εκφράζω μόνο τον εαυτό μου ως πολιτικό προϊστάμενο του Υπουργείου, αλλά κάθε Έλληνα πολίτη που θέλει να δει τη χώρα του να προκόβει και να βγαίνει από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης.
Και είναι βέβαια σαφές πως κάθε επένδυση που κάνουμε στον Πολιτισμό είναι ταυτόχρονα και μια μεγάλη επένδυση στον Τουρισμό.
Γιατί μας βοηθάει να πετύχουμε μία σειρά από επιμέρους στόχους που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά μας και τονώνουν την πραγματική οικονομία:
- τη διαφοροποίηση και τον εμπλουτισμό του τουριστικού μας προϊόντος
- την άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού
- την αποκέντρωση της ανάπτυξης, ώστε να γίνει επιτέλους ισόρροπη
- την αναζωογόνηση υποβαθμισμένων περιοχών μέσα στον αστικό ιστό
- και, φυσικά, τη δημιουργία έμμεσων και άμεσων θέσεων εργασίας.
Στον Τουρισμό, επενδύσαμε μέσω ΕΣΠΑ σε τέσσερα πράγματα:
- τις υποδομές
- τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού
- τις νέες τεχνολογίες
- την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού
Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, προχωρήσαμε μέσω του ΕΟΤ και της ΕΤΑ στην εξασφάλιση της χρηματοδότησης, τη δημοπράτηση και την υλοποίηση σημαντικού αριθμού έργων τουριστικού ενδιαφέροντος σε όλη την Ελλάδα. Εννοώ κυρίως μαρίνες, λιμένες, οικοτουριστικές διαδρομές, αξιοποίηση κτιριακών συγκροτημάτων και ανάπλαση οικιστικών περιοχών.
Σε ό,τι αφορά τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως ο αθλητικός τουρισμός αναψυχής, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο τουρισμός υπαίθρου, ο γαστρονομικός τουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας, στηρίξαμε τις επιχειρήσεις με Προγράμματα όπως ο «Πράσινος Τουρισμός» και ο «Εναλλακτικός Τουρισμός».
Κι εδώ αξίζει να σημειώσω ότι η συμμετοχή των επιχειρηματιών του χώρου στα προγράμματα αυτά υπήρξε τεράστια.
Αυτό καταρχήν αποδεικνύει ότι η στρατηγική του Υπουργείου είναι σωστά προσανατολισμένη και συμβαδίζει με τις ανάγκες της αγοράς.
Αλλά και κάτι ακόμα πιο σημαντικό:
Ότι οι επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου παραμένουν οι πρωτοπόροι της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Ότι είναι έτοιμοι να επενδύσουν, με τη στήριξη της Πολιτείας, στην ποιότητα, την καινοτομία, τη διαφορετικότητα.
Δηλαδή σε όλα αυτά που θα μας βγάλουν απ’ την κρίση.
Για τις νέες τεχνολογίες, έχω ξαναπεί ότι είναι ένα πολύτιμο εργαλείο που η Πολιτεία αλλά και κάθε ελληνική επιχείρηση πρέπει να αξιοποιεί, γιατί μας δίνουν τη δυνατότητα να απευθυνθούμε στο ευρύτερο δυνατό κοινό με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Γι’ αυτό και μέσω ΕΣΠΑ υλοποιούμε δράσεις αξιοποίησης του διαδικτύου για την αποτελεσματικότερη προβολή του ελληνικού τουρισμού, αλλά και προώθησης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ώστε και οι υπηρεσίες που εμείς ως ΥΠΠΟΤ παρέχουμε στους επιχειρηματίες να βελτιώνονται σταθερά.
Σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, δώσαμε ιδιαίτερη σημασία στην εκτέλεση προγραμμάτων κατάρτισης των εργαζομένων στον τουριστικό τομέα.
Γιατί όσο κι αν επενδύσουμε στις υποδομές και το καινούργιο, τη διαφορά θα την κάνει πάντα ο παράγοντας «άνθρωπος».
Φίλες και φίλοι,
Συνήθως όταν κάνουμε τους μικρούς ή μεγάλους απολογισμούς μας κοιτάμε προς το παρελθόν.
Εμείς, κάνοντας τον σημερινό απολογισμό για το ΕΣΠΑ, κοιτάμε προς το μέλλον.
Μέσα σε δυόμισι χρόνια πραγματοποιήσαμε ένα τεράστιο έργο, και μάλιστα μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες. Κόντρα σε όλα τα προγνωστικά.
Κι αυτό αποδεικνύει πως όταν θέλουμε, μπορούμε.
Πως όλα γίνονται, αρκεί να υπάρχει όραμα, στόχος, σκληρή δουλειά και συνεργασία.
Αυτό είναι το πιο ισχυρό μήνυμα που μπορούμε σήμερα να στείλουμε στην ελληνική κοινωνία.
Σας ευχαριστώ πολύ, και δίνω τον λόγο στη Λίνα Μενδώνη για να σας παρουσιάσει αναλυτικά τα απολογιστικά στοιχεία του ΕΣΠΑ «Πολιτισμός-Τουρισμός 2007-2013».
Την ομιλία της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Λίνας Μενδώνη με τίτλο «Παρουσίαση των δράσεων πολιτισμού-τουρισμού στο ΕΣΠΑ» στην εκδήλωση «Δράσεις Πολιτισμού και Τουρισμού στο ΕΣΠΑ» μπορείται να την κατεβάσετε από εδώ.